( Τους
Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες
μην τους φοβάσαι…
Τους
Λαιστρυγόνες και τους
Κύκλωπες δεν θα
τους βρεις,
Αν μέσα στην
ψυχή σου δεν
τους κουβανείς……)
Ιθάκη, Κων. Καβάφης
Ο
ελληνικός λαός οδηγείται
και πάλι προς
τις κάλπες. Η
διαδρομή όμως μέχρι
την απαρχή επίλυσης
στα προβλήματα της
οικονομίας θα παραμείνει
για πολύ ακόμη μια σκοτεινή
διαδρομή.
Η περίοδος των
διερευνητικών εντολών επέτεινε
τη σύγχυση που
επικρατεί γύρω από
τις διαθέσιμες δυνατότητες
εξόδου. Η αναζήτηση
βιώσιμου κυβερνητικού σχήματος
δεν έγινε με
βάση τη συζήτηση
διαθέσιμων ρεαλιστικών προτάσεων
για την υπέρβαση
του αδιεξόδου. Αντίθετα,
με την οχύρωση
του μέχρι χτες
κυβερνητικού συγκροτήματος
πίσω από το
σιδηρούν παραπέτασμα του
λεγομένου «μνημονίου», που
στα μάτια του
ελληνικού λαού έχει
καταγραφεί ως μια
αποτυχημένη, καταστροφική και
άκαρπη συνταγή, και
με την αντίστοιχη
οχύρωση της νεόκοπης
αριστερής αντιπολίτευσης πίσω
από μια ενθουσιώδη
αποφασιστικότητα για μια
αόριστη «διαπραγματευσιμότητα»
του μνημονίου, το
αδιέξοδο καθίσταται εντονότερο
και η παραβίασή
του παίρνει τη
μορφή τυφλού στοιχήματος
για την ελληνική
οικονομία.
Από
καμιά πλευρά δεν
παρέχονται επαρκείς εγγυήσεις
αποτελεσματικής διαχείρισης και
διεκπεραίωσης της ευθύνης
με την οποίαν
η κάθε παράταξη
έχει επιφορτίσει τον
εαυτό της. Το μέχρι
χτες υφιστάμενο κυβερνητικό
μπλοκ (Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ) βαρύνεται
αφ’ ενός με
την ευθύνη της
δημιουργίας του προβλήματος,
αφ’ ετέρου με την
πανηγυρικά διαπιστωμένη αδυναμία
(ακόμη και απροθυμία)
να το αντιμετωπίσει
αποτελεσματικά. Η υποστηριζόμενη από
την άλλη πλευρά ως
πρόταση εξουσίας «αναδιαπραγμάτευση» του δεδομένου μνημονίου
εμφανίζεται ως μια
πιθανολογούμενη ανοικτή δυνατότητα
απόσπασης κάποιας ελαστικότερης
και πιο κεϋνεσιανής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης, στα
πλαίσια ενός νέου, τετάρτου «μνημονίου».
Η
πρόταση της αντιπολίτευσης δεν
διαφαίνεται να στηρίζεται
σε μια συγκροτημένη
προετοιμασία εναλλακτικής πρότασης,
υποστηριζόμενη από μια
επώνυμη επιτελική ομάδα.
Η βουλητική αισιοδοξία
της φαίνεται να
στηρίζεται στην εντύπωση
μιας ευρωπαϊκής αλλαγής
πνεύματος που πιθανολογείται μετά
τις ελληνικές και
γαλλικές εκλογές, σε
συνδυασμό με μια
μακρά σειρά δηλώσεων
κατά το τελευταίο
εξάμηνο κορυφαίων και
υπολογίσιμων ευρωπαίων αξιωματούχων
και αναλυτών, σύμφωνα με
τις οποίες πιθανή
έξοδος της Ελλάδας
από το ευρώ αξιολογείται για
την Ευρωπαϊκή Ένωση
και το κοινό
νόμισμα ως ανήκεστο
πλήγμα. Οι δηλώσεις
αυτές ενθαρρύνουν το
εγχείρημα μιας οιονεί
εκβιαστικής αναδιαπραγμάτευσης με
πιθανολογούμενα αξιοσημείωτα οφέλη,
στα πλαίσια μιας
συνολικά αναδιαμορφωμένης ευρωπαϊκής
προσέγγισης στο πρόβλημα
του χρέους των
ευρωπαϊκών κρατών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι
την «αναδιαπραγματευσιμότητα» του
μνημονίου κατά την
περίοδο των διερευνητικών
εντολών φάνηκε να
υιοθετεί και το
μέχρι χτες κυβερνητικό
μπλόκ, το οποίο
εμφανίζει τον εαυτό
του αφ’ ενός
ως τον αποκλειστικό
θεματοφύλακα της παραμονής
της χώρας στο
ευρώ αφ’ ετέρου ως
τον πλέον αξιόπιστο
αναδιαπραγματευτή για την
απόσπαση από την
τρόϊκα οριακών οφελημάτων (π.χ. παράταση του
χρόνου προσαρμογής στους στόχους
του μνημονίου κατά
ένα έτος).
Η
ανάλυση της «ευκαιρίας»
(opportunity analysis), ως
κύριας αναδιαπραγματευτικής βάσης
της βάσης της
αντιπολίτευσης, δεν είναι
ασφαλώς αβάσιμη. Το χτεσινό
κυβερνητικό μπλοκ εμμέσως
το συνομολογεί. Θα ευχόταν μάλιστα κανείς η
έμφαση που αποδίδει η
νεόκοπη αντιπολίτευση στην ευκαιρία
και η ισχυρή
αναδιαπραγματευτική βούληση που
αυτή επιδεικνύει να
προέρχονταν από νέα
και άφθαρτη πολιτική
δύναμη με αδιαμφισβήτητη προσήλωση
στην Ευρώπη. Τέτοια
πολιτική δύναμη η
εκλογή της 6ης Μαϊου
δυστυχώς δεν ανέδειξε. Η
φιλοευρωπαϊκή παράταξη
απέτυχε να αναδείξει
νέα βιώσιμη μεταρρυθμιστική έκφραση.
Αποτέλεσμα της απουσίας
αυτής είναι η
αναδιαπραγμάτευση (και όχι
άνευ όρων καταγγελία) του μνημονίου
και η πιθανότητα
απαγκίστρωσης από τις
επαχθέστερες για τα
λαϊκά συμφέροντα πλευρές
του να «πωλείται» σήμερα
εκλογικά από τον
ριζοσπαστικό φορέα «ΣΥΡΙΖΑ»
του οποίου το
συνολικό πολιτικό πρόγραμμα
περιέχει κραυγαλέους οικονομικούς
αναχρονισμούς και συμφραζόμενα
που δικαιολογημένα προκαλούν
ανησυχίες μέσα και
έξω από την
Ελλάδα.
Μετά από
την προηγούμενη ανάλυση
είναι σαφές ότι
κανείς δεν μπορεί
να υποδείξει διέξοδο
προς τη λύση. Ο
λαός καλείται να
προσανατολιστεί με το
ένστικτο. Για την
απλή όμως υποβοήθηση
του προσανατολισμού του αρκεί
μόνον να ληφθούν
υπ’ όψη τα εξής:
1) Το ελληνικό
οικονομικό πρόβλημα δεν
είναι μόνον ελληνικό. Αποκλειστικά ελληνική
είναι η οξύτητα που
αυτό έχει προσλάβει.
2) Αν το
ελληνικό πρόβλημα θεωρηθεί
αποκλειστικά ως πρόβλημα
χρέους, τότε η πιθανότητα ρεαλιστικής
και αποτελεσματικής επίλυσής
του εντάσσεται στα
πλαίσια μιας συνολικής
και μόνον ευρωπαϊκής
αντιμετώπισης. Η επίλυση
αυτή είναι αδιανόητη
χωρίς γενναιότερη ευρωπαϊκή
προσέγγιση και χωρίς
ευρύτερες ανακατατάξεις στον
τρόπο λειτουργίας της
Ε.Ε.
3) Αν το
ελληνικό πρόβλημα θεωρηθεί ως
πρόβλημα παραγωγικής
διάρθρωσης της ελληνικής
οικονομίας- όπως και πράγματι
είναι-τότε η επίλυσή
του απαιτεί μακροχρόνιο ορίζοντα
σχεδιασμού και εξαιρετικά
ριζοσπαστική εθνική δράση. Η ευρωπαϊκή
στήριξη θα παραμείνει
αποφασιστική μεν αλλά
επικουρική.
4) Μέσα στην
Ε.Ε. και στο
ευρώ η Ελλάδα
μπορεί να υπολογίζει σε
σημαντική εξωτερίκευση (externalisation) του κόστους
αντιμετώπισης του χρέους
όπως επίσης και του κόστους αναδιάρθρωσης
της οικονομίας της.
5) Έξω
από την Ευρώπη
και το ευρώ η χώρα
πρέπει να αντιμετωπίσει τα
προβλήματά της ολομόναχη,
μέσα σ’ ένα
περιβάλλον αυξημένων οικονομικών,
γεωοικονομικών και γεωπολιτικών
κινδύνων. Μεταξύ των κινδύνων
αυτών ξεχωρίζουν η
αγωνία για τη συναλλαγματική επάρκεια, ο
κίνδυνος δανειοληπτικής ασφυξίας, ο
κίνδυνος επιστροφής σε παραδοσιακές διμερείς
μορφές εξάρτησης.
6) Η πιθανότητα
αποσύνδεσης της χώρας
από την Ε.Ε. αποδυναμώνει την
ασφάλεια της δημοκρατίας
και αυξάνει τον
κίνδυνο επιστροφής στην
εποχή των μειωμένων διεθνών εγγυήσεων
για την εύρρυθμη
λειτουργία της
Η λαϊκή
ετυμηγορία οφείλει εκ
νέου να σταθμίσει
τις έξη αυτές
αξιωματικά διατυπωμένες παρατηρήσεις.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ
Επίτιμος Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Επίτιμος Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου